Manastir Ravanica

Manastir Ravanica
Manastir Ravanica se nalazi u podnožju Kučajskih planina, pored sela Senje kod Ćuprije. Manastir Ravanica je poslednja i najveća zadužbina kneza Lazara koji je poginuo u tragičnoj Bitci na Kosovu, na Vidovdan, 28. juna 1389, izmedu srpske i otomanske vojske. Manastir Ravanica - zadužbina Svetog Kneza Lazara je planirana kao njegov mauzolej. Crkva manastira Ravanice je posvećena Vaznesenju Gospodnjem i ograđena je čvrstim odbrambenim zidom sa sedam kula. Ravanica je sagrađena između 1375. i 1381. godine, dok su u kasnijim godinama dodati delovi /konak, trpezarija, bolnica, zaštitni zid/, a freske su oslikane nekoliko godina pred Kosovsku bitku. Ktitorska kompozicija je izmenjena i doslikana je Lazareva tragična pogibija na Kosovu Polju. Na njoj se, pored kneza Lazara, nalazi i knjeginja Milica i njihovi sinovi Stefan i Vuk.

Budući da je povezana sa Knezom Lazarom, najznačajnijim likom kosovskog pripovedačkog ciklusa narodnih pesama, manastir Ravanica je postao veoma poznat širom zemlje Srbije. Nekoliko puta je manastir Ravanica teško ostećivan i paljen tokom turske vladavine, te je obnovljan u 16. veku, da bi tokom Prve velike seoba Srba /krajem 17. veka/, dočekao svoju najtužniju sudbinu, kada je popaljen i opljačkan, te bio napušten narednih 30 godina. Tokom habsburške okupacije (1717 - 1739) je Manastir Ravanica obnovljen, kada je izgrađen novi nizak konak i oslikan novim freskama.

Manastir Ravanica

Po svojim arhitektonskim i likovnim obeležjima, ravanička crkva predstavlja početak moravske škole. Crkva manastira Ravanica predstavlja originalno arhitektonsko rešenje nastalo spajanjem svetogorske tradicije trolisne osnove i modela upisanog krsta sa pet kupola, odomaćenog u vreme Kralja Milutina u 14. veku. Trolisna osnova manastira Ravanice je postala uzor u daljem razvoju prostorne koncepcije hramova. Crkva manastira Ravanice je zidana uobičajenim vizantijskim stilom - naizmeničnim redovima kamena i opeke, "oživljena" i ukrašena velikom rozetom iznad zapadnog portala, keramoplastičnim dekorativnim elementima u obliku poluobličastih bojenih šahovskih polja ispod kupole i bogatom reljefnom plastikom na prozorima. Srpski patrijarh Danilo treci ovako opisuje knezevo ukrasavanje Ravanice : "Bozansku je crkvu prekrasnim mramorjem urasio, zlatom i srebrom je bozanstvene ikone izobrazio. I ne samo ikone, nego je i zidove zlatom prosvetlio. Manastir je ogradio visokim pirgovima /kulama/ i cvrstim zidovima, i utvrdio ogradom, kakve do tada nije bilo".

Na freskama manastira Ravanice, koje su ostale očuvane u oltarskom i glavnom unutrašnjem prostoru crkve, zapažaju se izvesne novine vezane za šeme u izboru tema i ciklusa /Veliki praznici, Hristova stradanja, Čuda i parabole/, koje će postati pravilo u oslikavanju budućih hramova moravske Srbije. U kupolama su freske Hrista, Bogorodice, Anđela i proroka, u oltaru su predstave Hristovog stradanja i ovaploćenja, dok su u naosu oslikani ciklusi Velikih praznika, Čuda i jevanđelskih pripovesti kao i sveti ratnici i monasi. U samoj crkvi manastira Ravanica danas se nalaze svete mošti Svetog Kneza Lazara koje su veoma poštovane i stvorile jedno od najznačajnijih mesta hodočašća Srba.

Do danas su sačuvane tri kule i deo severnog bedema manastirskog kompleksa Ravanice, ali je za potrebe odbrane manastira podignutog u recnoj dolini, sigurno bilo neophodno veliko i jako utvrđenje. U starim izvorima se pominje da je manastirska utvrda Ravanice imala 7 pirgova, dok je jedan putopisac 1568. godine video svega 4 očuvane kule. U prvoj polovini 19. veka /1829. godine/, je unutar manastirskog kompleksa Ravanice još uvek postojala velika trpezarija iz srednjeg veka, ali nje danas više nema. Kao značajno središte duhovnog, kulturnog, književnog i umetničkog života, Ravanica je uticala na nastanak više crkava i manastira, među kojima se ističu obližnji manastir Sisojevac i crkve u Petruškoj oblasti.

Email: travel2guca@gmail.com

Telefon: +381-616154768